افغانستان ؛ نقش موثر قوميت ها در انتخابات و تقسيم قدرت

شخصي كه به عضويت شوراي ملي كانديد يا تعيين مي شود علاوه به تكميل شرايط انتخاب كنندگان بايد شرايط زير را داشته باشند :

1- تبعه افغانستان باشد يا حداقل ده سال قبل از تاريخ كانديد شدن تابعيت دولت افغانستان را كسب كرده باشد.

2- از طرف محاكم به ارتكاب جرايم ضد بشري، جنايت يا محروميت از حقوق مدني محكوم نشده باشد.

3- اعضاي  لويي جرگه سن 25 سالگي را در روز كانديد شدن و اعضاي شارن جرگه سن 35 سالگي را در روز كانديد شدن تكميل كرده باشند.

همه احزاب در افغانستان كه نماينده گروه ها و اقليتهاي قوي هستند مي توانند در انتخابات شركت كنند از جمله افرادي كه در افغانستان قعاليت مي كنند ،  حزب وحدت اسلامي است كه طرفداران  ظاهر شاه آن را تشكيل داده اند و طرفداران رباني نيز حزب جمعيت اسلامي را تشكيل داده اند. همچنين برخي از گروهها و تشكلهاي سياسي و اجتماعي نيز آماده اند تا نمايندگان خود را براي انتخاب رياست جمهوري افغانستان كانديد كنند.

هم اكنون چند تن از شخصيتهاي سرشناس افغانستان خود را براي انتخابات رياست جمهوري افغانستان نامزد كرده اند. 

يكي از اين نامزدها خانم سعوده جلال يك پزشك متخصص و از زنان فعال عرصه اجتماعي و سياسي افغانستان است كه در زمان جنگ فعاليتهاي زيادي داشته و در ميان مردم افغانستان از محبوبيت بالايي برخوردار است.

يكي ديگر از كانديداها اسحاق گيلاني است كه فرزند گيلاني از سياستمداران افغانستان است . قاسم يار رييس لويي جرگه اول و محقق كه از طرف گروههاي هزاره (شيعيان) برخي انتخابات رياست جمهوري كانديد شده  و وزير سابق برنامه ريزي افغانستان مي باشد . و حامد كرزاي كه رييس دولت انتقالي افغانستان است، حامد كرازي از يك خانواده پشتون به نام پوتلزي است كه از قبايل پشتون به شمار مي روند كه در يكي از روستاهاي اطراف قندهار زندگي مي كنند. حامد كرازي تحصيل كرده پاكستان است كه پس از مرگ پدرش بدست طالبان كشته شد، وارد عرصه سياسي افغانستان شد.

قانون اساسي افغانستان در مورد فعاليت گروهها و احزاب سياسي نيز چنين مي گويد:
ماده 35- اتباع افغانستان حق دارند به منظور تامين مقاصد مادي و معنوي مطابق با احكام قانون جمعيت هايي را تاسيس نمايند.

اتباع افغانستان حق دارند مطابق با احكام قانون احزاب سياسي تشكيل دهند مشروط بر اينكه:
1- مرامنامه و اساسنامه حزب منافقين احكام دين مقدس اسلام ومخالف  ارزشهاي مندرج اين قانون اساسي نباشد.
2- تشكيلات و منابع مالي حزب علني باشد.
3- اهداف و تشكيلات نظامي و شبه نظامي نداشته باشند.
4- وابسته به حزب سياسي و يا ديگر منابع خارجي نباشند تاسيس و فعاليت حزب بر مبناي قوميت، سمت، زبان، مذهب فقيهي مجاز نيست .

جمعيت و حزبي كه مطابق با احكام قانون تشكيل مي شود بدون موجبات قانون و محكمه با صلاحيت منحل نمي شود.

 قبايل و گروههاي قومي مي توانند مطابق با احكام قانون اساسي در انتخابات شركت كنند. از جمله قبايلي كه جمعيت بالايي  در افغانستان را تشكيل مي دهد قبايل پشتون هستند كه ديد خوبي نسبت به وضع كنوني افغانستان ندارند، زيرا فكر مي كنند  ساختار قدرت در افغانستان بدست ازبكها و تاجيكها است، گروههاي قومي تاجيك از انتخابات آتي رياست جمهوري استقبال مي كنند زيرا منافع آنان تا حدودي تامين شده است. اقليتهاي قومي هم از اين شيوه كار راضي هستند چون قانون اسلامي جديد هم تا حدودي  نظرات آنان را تامين كرده است.

پشتون ها از روند كنوني در انتخابات راضي نيستند و توقعاتي دارند كه قانون اساسي جديد افغانستان  آنها را تامين نكرده است، و به اين دليل است كه پشتون ها تقريبا در حدود دويست و پنجاه سال قدرت را در افغانستان در دست داشتند و قدرت حاكم به شمار مي رفتند اما از زمان حمله آمريكا به افغانستان موقعيت آنها تنزل پيدا كرده و به همين دليل نظر چندان مثبتي ندارند و اين از مشكلاتي است كه ممكن است انتخابات افغانستان در مناطق پشتون نشين با مشكلاتي مواجه شود.

گروههاي هزاره (شيعيان)  در انتخابات رياست جمهوري افغانستان  نسبت به گذشته از موقعيت نسبتا خوبي برخوردار هستند زيرا در قانون اساسي جديد مذهب شيعه به رسميت شناخته شده و هم حقوق اقليت قومي هزاره ، اما اينكه بتوان گفت كه شانس آنان براي پيروزي در انتخابات رياست جمهوري افغانستان چقدر است بايد گفت كه اين شانس بسيار ضعيف است زيرا در افغانستان مسايل قومي و نژادي از اهميت بالايي برخوردار است و هزاره ها كه جمعيت آنان 1 تا 2 درصد جمعيت افغانستان را تشكيل مي دهند. در ميان اقوام ديگر از شانس كمتري برخوردار هستند. در مورد ساختار قدرت در آينده افغانستان بايد گفت: كه تكنوكراتها (فن سالاران) حكومت آينده افغانستان را در دست خواهند گرفت.